Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΟΨΗ ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ
Καθετί που πραγματοποιείται από την παρέμβαση του ανθρώπου ή ακόμη και της φύσης, όταν η φύση «εξοργίζεται» από την ανθρώπινη λεηλασία της, συνήθως προβάλλεται ως μία διάσταση, το επώδυνο ή «φωτεινό» πρόσωπο, περισσότερο όμως ως αποτέλεσμα και λιγότερο ως αιτία.
Η αιτία δημιουργίας ενός αποτελέσματος εξακολουθεί να ενυπάρχει στο αποτέλεσμα και να το συνοδεύει σε κάθε εξελικτική του διάσταση.
Πριν βιαστούμε να αντιδράσουμε στο « μα το αποτέλεσμα είναι το προϊόν μιας δράσης και επομένως δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα και η αιτία ή η δράση», θα πρέπει να αντιληφθούμε πως κάθε αποτέλεσμα που δημιουργείται από μια αιτία ή με τον συντονισμό και την συνύπαρξη περισσοτέρων αιτιών, ασκεί πλήθος δράσεων - αιτίες και δημιουργεί καινούργια δεδομένα, όπου σημαίνοντα και καθοριστικό ρόλο παίζουν οι αιτίες που το δημιούργησαν.
Δηλαδή το Dna του αποτελέσματος είναι οι ατίες που το δημιούργησαν και αυτό ακολουθεί το κάθε καινούργιο αποτέλεσμα που προκαλεί ως αιτία, αλλά τώρα το νέο DNA (genetic material ) παρουσιάζεται με νέα μορφολογία και συστατικά διάφορα απο το γεννουσιουργό του αίτιο.
Η αιτία, ο λόγος, ως υπόσταση είναι από την φύση του εξελικτικός παράγοντας και αποτελεί, εκδηλώνεται και λειτουργεί ως Πρόοδος.
Ανοίγει καινούργιους ορίζοντες, συντρίβοντας ή εξουθενώνοντας παλιές δομές.
Έτσι λοιπόν δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ούτε να εξορκιστεί, αλλά ούτε ότι η Πρόοδος είναι ή δεν είναι σύμφυτη με την ανάπτυξη του Κεφαλαίου και επομένως είναι ή δεν είναι σύμφυτη με εξέλιξη του Καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και του Ιμπεριαλισμού, όπως και το γεγονός ότι η Πρόοδος αυτή δημιουργεί ως αιτία, την δυναμική πρόοδο της αιτίας στην ανατροπή του Καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και της Ιμπεριαλιστικής του εξουσίας.
Μα και οι κρίσεις είναι. αλλά μπορεί και να μην είναι, σύμφυτες κάθε συστήματος παραγωγής και εξουσίας, χωρίς ωστόσο να χάνουν την προοδευτική τους δυναμική αλλά και να μην δημιουργούν στασιμότητα. Απεναντίας δημιουργούν επιταχυνόμενη Πρόοδο και δυναμική εξαναγκασμού στην Πρόοδο.
Μέχρι σήμερα έχουμε εμπεδώσει τον Σοσιαλισμό ως μια εναλλακτική κοινωνική και οικονομική άμυνα στην εξέλιξη του Καπιταλιστικού ή Ιμπεριαλιστικού Κεφαλαίου ως προοδευτική εναλλακτική σε κάθε μορφή της καπιταλιστικής του ανάπτυξης αλλά και σε κάθε εκδοχή της Ιμπεριαλιστικής του εξουσίας. καθόλου όμως δεν έχουμε δει τον Σοσιαλισμό ως οικονομικό σύστημα ανάπτυξης του Κεφαλαίου,
που γεννά κοινωνικοοικονομικές εργασιακές σχέσεις και σχέσεις ανάπτυξης ενός αντί Κρατικού, Κεφαλαιοκοινωνικού συστήματος παραγωγής.
Μέχρι σήμερα οι θεωρίες του Σοσιαλισμού και οι όποιες εκδοχές κυβερνητικού παρεμβατισμού ( εφαρμοσμένη Σοσιαλιστική οικονομία), δεν έχουν δημιουργήσει την επιθυμούμενη Πρόοδο, δηλαδή δεν έχουν δημιουργήσει κρίσεις στο Καπιταλιστικό σύστημα παραγωγής ούτε έχουν δημιουργήσει Ανάπτυξη που θα επιβάρυναν μονόπλευρα τον Καπιταλισμό.
Οι ιστορικές παρακαταθήκες, ως εφαρμοσμένη Σοσιαλιστική Οικονομία, ( βλέπε Σοβιετική Ένωση) κατέληξαν μέσα από μια διαδοχή κρίσεων όχι στην πρόοδο του παγκόσμιου οικονομικού – κοινωνικού συστήματος ως ηγεμονική αντίληψη οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, ούτε επηρέασαν θετικά ή αποτρεπτικά την παγκόσμια οικονομία , αλλά από την μία οδήγησαν στην διάλυση της και από την άλλη απελευθέρωσαν τις δυνάμεις της Παγκοσμιοποίησης ως ανώτερη μορφή Ιμπεριαλιστικής οικονομίας και σήμερα ως κρίση ταυτότητας της Παγκοσμιοποίησης αλλά και κρίση υπερσυσσώρευσης.
Όμως παρ’ όλα αυτά οι κρίσεις στην εφαρμοσμένη Σοσιαλιστική Οικονομία δημιούργησαν μια σημαντική Πρόοδο. Απότοκος της Προόδου αυτής είναι η ένταση του νέο- αποικιοκρατισμού ή άλλως, νεοφιλελευθερισμού όπως το έχουμε συνηθίσει.
Η Κρίση λοιπόν, έχει και την "σκοτεινή" της πλευρά, την πίσω πλευρά, αυτή την θετική πλευρά που ανέφερα και που φροντίζουν με μεγάλη μαεστρία αλλά και επίπονες προσπάθειες να την κρατούν στο σκότος.Η θετική πλευρά της κρίσης είναι η αχίλλειος πτέρνα του ίδιου του συστήματος που γεννά την κρίση και που η κρίση την αναδεικνύει.
Αυτήν την θετική πλευρά οφείλει η Αριστερά να αποκαλύψει και σε αυτή οφείλουμε να επενδύσουμε το μέλλον των κοινωνιών και της οικονομίας.
Το μέλλον των κοινωνικών-εργασιακών σχέσεων και ως οικονομικές σχέσεις.
Το μέλλον των κινημάτων αλλά και της συγκρότησης των κοινωνιών σε θεσμοθετημένες κοινωνίες – Δήμους. Σε θεσμοθετημένες Κοινωνίες άμεσης άσκησης εξουσίας και άμεσης Δημοκρατίας
Στο επίπεδο αυτό χρειάζεται το νέο, που στην διάρκεια της συγκρότησής του να ξεριζώνει το παλιό.
Η νέα συγκρότηση πρέπει να υποσκελίσει τις υπάρχουσες δομές ακόμα και αυτές που εμφανίζονται ως ανάγκη θεματικής αντιπαράθεσης με τις επιλογές του Εθνικού ή Διεθνικού Κράτους . πχ κινήματα
Εναντίον του πολέμου ή υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πρέπει να κινηθεί η Κοινωνία, που πρέπει να θεσμοθετηθεί ως πολιτικό υποκείμενο οργανωμένης εξουσίας, που να αποσχισθεί από τα παραδοσιακά σχηματικά όρια της μάζας και πλέον να αντικαταστίσει στο σύνολό της την μειοψηφούσα , που προβάλλεται ως πρωτοπορία, συλλογικότητα «ευαίσθητης συνείδησης».
Με άλλα λόγια η Αριστερά πρέπει να ξεπεράσει το παλαιό δόγμα της Πρωτοπορίας.Της Πρωτοπορίας, που ανέδειξε τον εαυτό της ως την ανώτερη "ταξη" της εξατομικευμένης δράσης, ανταγωνιστικά προς την διαιώνιση της Συλλογικότητας των ατόμων ως Μάζα, με την αναγνώριση της ως δυναμική κινητική μηχανή και καθοδήγηση των μαζών, πρέπει να απαλλοτριωθεί μέσα από την κοινωνικοποίηση της εξατομικευμένης δράσης του ατόμου και την ένταξη του, στην συλλογικότητα της κοινωνικής εξουσίας του πολιτικού υποκειμένου της Κοινωνίας, που άμεσο - δημοκρατικά να εκδηλώνεται ως εξουσία της Οργανωμένης Κοινωνίας.
Η σημερινή κρίση επαναφέρει προς συζήτηση το μεγάλο ζήτημα της αντιπροσωπευτικότητας, της εκπροσώπησης και των κρίσεων που αυτές δημιουργούν.
Το άλλο ζήτημα που βάζει η κρίση είναι αυτή καθ’ αυτή η υπόσταση της εξουσίας και το πώς αυτή εκδηλώνεται ή μετέχει, ως μέσον, ως αιτία και ως αποτέλεσμα.
Αυτό που θα πρέπει να μας απασχολήσει είναι αν η εξουσία μπορεί να παράξει Δημοκρατία και ποια είναι η Δημοκρατία της εξουσίας.
Η εξουσία συνήθως εκδηλώνεται με μορφές απολυταρχισμού και εξαναγκασμού στον απολυταρχισμό επιμέρους κοινωνικών συλλογικοτήτων όπως λ. χ. Τάξεις, με υποταγή δικαιωμάτων, αναγκών, προσδοκιών, κατακτήσεων.
Στο επίπεδο της Εθνικής Κοινωνίας, η εξουσία εκδηλώνεται ως απαίτηση, ως προϋπόθεση λειτουργίας του Κράτους και «προστασίας» της Κοινωνίας, των θεσμών και των ελίτ που το Κράτος δημιουργεί, που μέσω των οποίων όμως το Κράτος διαφεντεύει τις επιμέρους κοινωνικές συλλογικότητες.
Πως θα διαχειριστούμε μια τέτοια εξουσία σε μια πορεία Σοσιαλιστικοποίησης των δομών της οικονομίας και της συγκρότησης των κοινωνιών ως νέα συλλογικά υποκείμενα;
Μέσα σε αυτή την διαδικασία έρευνας και εξειδίκευσης της σοσιαλιστικοποίησης των δομών είναι απόλυτης προτεραιότητας η ανίχνευση και ο προσδιορισμός της ταυτότητας της Αριστεράς.
Μια ταυτότητα που δεν είναι δεδομένη και που δεν μπορεί να συγκριθεί με το παρελθόν ούτε στις ιστορικές στιγμές του κομμουνιστικού κινήματος ή της δικτατορίας του προλεταριάτου μπορεί κανείς να ανατρέξει ώστε ή να ανακαλύψει την ταυτότητα της Αριστεράς ή να την επικυρώσει.
Μια ταυτότητα που δεν μπορεί κανείς να την αντλήσει από το μέλλον όταν δεν μπορεί να την σκιαγραφήσει στο παρόν.
Γιατί είναι πέρα για πέρα λανθασμένη και ανεδαφική η θέση του κειμένου : «….
Ο σοσιαλισμός …. αντλεί την έμπνευση και το περιεχόμενο του απ’ το μέλλον».
Το παρόν έχει μια δισυπόστατη έννοια . Είναι ταυτόχρονα η απαρχή του μέλλοντος ( που δεν μοιάζει με τον "πατέρα" του) αλλά ταυτόχρονα και το μέλλον του παρελθόντος ( που πρέπει να αποδειχτεί ότι είναι το "παιδί" που γεννήθηκε).
Εκείνο που κυριαρχεί στο παρόν είναι η συνείδηση του παρελθόντος και η ανάγνωσή του, ως μέλλον που βρίσκεται στον χωρόχρονο της πραγμάτωσης του και λιγότερο η προοπτική του μέλλοντος του.
Στην ολοκλήρωσή του ( το παρόν),
σε κάθε δεδομένη στιγμή πραγμάτωσης του, ως μέλλον τώρα, γεννά την βάση του μέλλοντός του, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν εμπνέεται από αυτό.
Εμείς λοιπόν σήμερα, και κάθε στιγμή του σήμερα, βρισκόμαστε στο μέλλον του παρελθόντος και το αντιλαμβανόμαστε είτε ως ξεθωριασμένη εικόνα ενός κινήματος με δυσδιάκριτες φιγούρες που ο καθένας τις ερμηνεύει όπως τον βολεύει, είτε ως κακέκτυπα κάποιας ιστορικής περιόδου που προσπαθεί να μας πείσει ότι αποτελεί την φυσική συνέχεια αυτής της περιόδου, ως αποτέλεσμα στην εξελικτική του διαδικασία.
Αλλά τίποτε δεν μπορεί να μας βεβαιώσεις ότι η οραματική εξέλιξη των ανακαλύψεων και της δημιουργίας αλλά και των πρωταγωνιστών αυτής της περιόδου για τον κόσμο του μέλλοντος τους, είναι αυτό που υπάρχει σήμερα, ώστε να ισχυριζόμαστε για την διαχρονικότητα της Αριστεράς και την ιστορικής της καταγωγή ως συνέχεια μιας αέναης διαδικασίας, γιατί τότε θα απορρίπταμε την εξέλιξη και την πρόοδο. Η πρόοδος και η εξέλιξη, διαφεντεύονται από στοιχεία τριβής που στην καλλίτερη περίπτωση μπορεί να αποτελέσουν υποβοηθητικά εργαλεία, αλλά και τότε πάλι δεν γνωρίζεις την κατεύθυνση, την πορεία. την ταχύτητα, την μορφολογία του αποτελέσματος, το παρόν ή το μέλλον του. Επομένως η ιστορική συνέχεια είναι αμφισβητήσιμη ως προς την γενετική της δημιουργία και η ανάγκη επαναπροσδιορισμού αποτελεί μείζονος σημασίας φιλοσοφικό ζήτημα.
Κάτι που σήμερα υπάρχει σε απόλυτο μέγεθος και σε απόλυτη ύλη δεν μπορεί να υπάρξει αύριο. Παρά μόνο ως μια κινηματογραφική συνέχεια με ερμηνείες ρόλων τόσων όσων και οι ερμηνευτές της.
Αλλά ως σχετικό μέγεθος στο σύνολο της η ύλη μπορεί να αναπαράγεται, όμως πάντα υπό την αίρεση, ότι η ύλη δεν λειτουργεί εντός των πλαισίων της αθανασίας της, γιατί τέτοια κατάσταση δεν υπάρχει.
Ακόμα και η κλωνοποίηση το μόνο που κάνει είναι να αναπαράγει το αντίγραφο αλλά ποτέ το πρωτότυπο.
Την ίδια εξελικτική διαδικασία ακολουθεί και κάθε ιδεολογική θέση ή στάση ή επεξεργασία ή φιλοσοφική εκδοχή αλλά και το αποτέλεσμα που γεννά αυτή η διαδικασία ακολουθεί τον ίδιο αναπαραγωγικό κύκλο της γέννησης και του θανάτου.
Η σκιά που αφήνει δεν μπορεί να συγκριθεί με το νέο δημιούργημα αλλά απλά μπορεί να προσδιορίσει κατά κάποιο τρόπο τους συγγενικούς δεσμούς αίματος.
Το τρίτο ζήτημα που μπαίνει αναγκαστικά, είναι το ζήτημα της επανακοινωνικοποίησης των στρατηγικού χαρακτήρα επιχειρήσεων , που όπως αναφέρεται στο πρόγραμμα της Β’ Πανελλαδικής, είναι η επαναφορά στο δημόσιο χαρακτήρα όλων των επιχειρήσεων των πρώην ΔΕΚΟ.
Διαπιστώνω όμως πως μια απλή κοινωνικοποίηση της εκσυγχρονισμένης οικονομίας, ακόμα και αν επανέλθει το παλιό καθεστώς των ελίτ κοινωνικού και εργατικού ελέγχου, ισοδυναμεί με ένα γρήγορο εκφυλισμό της νέας στρατηγικής, με κατάληξη της επαναφοράς μιας νέο- κρατικής γραφειοκρατικοποιημένης ελιτίστικης κοινωνίας ή της κοινωνίας της συνδικαλιστικής νομενκλατούρας, αφού η βάση στήριξης της νέας στρατηγικής παραμένει αμετάβλητη και ενταγμένη στο κορπορατίστικο μοντέλο κατοχύρωσης δικαιωμάτων και εξουσιών.
Αν η έξοδος από την κρίση μπορεί να επιλέγεται από τα ριζοσπαστικά αριστερά κινήματα, μέσου της οδού του κοινωνικού μετασχηματισμού, η κοινωνικοποίηση της υπάρχουσας παραγωγής δεν είναι απλά μια διαδικασία επαναφοράς των υποδομών και των επιχειρήσεων των ΔΕΚΟ στο Δημόσιο αλλά το ξερίζωμα των δομών και των δραστηριοτήτων της καθεστωτικής οικονομίας με καινούργιες δομές που εντάσσονται αλλά και δημιουργούν καινούργιες κοινωνικό-οικονομικές σχέσεις παραγωγής και συσσώρευσης κεφαλαίου.
Παραδείγματος χάρη, μια τέτοια διαδικασία προϋποθέτει την αντιανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων που προωθούν ένα σημαντικό μέρος της συσσώρευση κεφαλαίου σε μη παραγωγικές δραστηριότητες και διευκολύνουν τις εκροές κεφαλαίων από την μια, ανακατευθύνουν της παραγωγή προϊόντων της τροφικής αλυσίδας σε υποστηρικτικές φυτικές ύλες στην παραγωγή «οικολογικής» ενέργειας και από την άλλη δημιουργούν εσωτερική αστάθεια με την εισαγωγή μη αναγκαίων προϊόντων.
Ένα τέταρτο ζήτημα είναι η αντιμετώπιση της νεοσύστατης κατώτερης τάξης, που δεν περιορίζεται πλέον στους εξαθλιωμένους μετανάστες αλλά και στην απελευθερωμένη κοινότητα των εργαζομένων που εξ αιτίας πολιτικών είτε του νέο-αποικιακού μοντέλου ( νεοφιλελευθερισμός) είτε του εκσυγχρονισμού, εκτοπίσθηκαν από την ιδιότητα του εργάτη ή του αγρότη.
Η πιθανότητα της μόνιμης εργασίας ή της απόκτησης ενός κεφαλαίου που στην μια περίπτωση θα τους επανεντάξει στην παραγωγή ή στην άλλη θα τους εντάξει στην επιχειρηματικότητα, διαμορφώνουν άλλου τύπου συνείδηση, μιας κατώτερης τάξης που στην καλλίτερη περίπτωση αποκτά μια μόνιμη πελατειακή σχέση με την εργασία και τους «μόνιμα» απασχολούμενους εργαζόμενους.
Η νέα συνείδηση διακατέχεται από νέο – συντηρητικά ή αντιδραστικά πολιτικά στοιχεία και η μακρόχρονη παραμονή τους στην κατώτερη τάξη όπως διαμορφώθηκε , οδηγούν αυτό το εξαθλιωμένο κομμάτι εργαζομένων στην βίαιη και εκδικητική στάση ζωής απέναντι σε καθετί που δημιουργεί πλούτο ή ασφάλεια.
Διαμορφώνεται έτσι μια καινούργια ταξική νεοσυντηρητική κοινωνία με διαφορετικούς δεσμούς, διαφορετικό τρόπο ζωής και διαφορετική κοινωνική καταγωγή.
Για να μετασχηματιστούν τα εξαθλιωμένα στοιχεία πρέπει να επανασχηματιστεί η ίδια η κοινωνία και να επαναπροσδιοριστούν τα μέσα καταναλωτισμού και της ιδιοκτησίας ως εξουσία, των ανώτερων τάξεων ώστε να περιοριστεί το χάσμα ανώτερων και κατώτερων τάξεων .
Επομένως είναι απαραίτητο να ξεδιαλύνουμε πολλά ζητήματα πριν καταλήξουμε σε ένα πρόγραμμα, ζητήματα όμως που θα επανατοποθετούν, θα επανακαθορίζουν, θα αμβλύνουν αντιθέσεις και σε άλλες περιπτώσεις θα εκτοπίζουν προβλήματα ώστε οι διαφορετικοί κοινωνικοί και πολιτικοί συσχετισμοί που είναι αναγκαίοι και οι διαφορετικές δομές εξουσίας, που την αναγκαιότητα τους την αναγνωρίζουμε, να μπορέσουν να δημιουργηθούν έτσι ώστε οι στόχοι και τα προγράμματα που τείνουν να διαμορφώσουν ένα ασφαλές σύνολο σε μια πορεία σοσιαλιστικοποίησης ως αξιακή υπόσταση του ΣΥΡΙΖΑ , να αποτελέσουν εργαλεία πάλης και δημιουργίας.
Συντροφικά
Κωνσταντίνου Βαγγέλης
Ανένταχτος Αριστερός